Afganistan geçici hükümetinin Savunma Bakanlığı, ABD ve Özbekistan'ın Afgan pilotlarca Özbekistan'a kaçırılan askeri helikopter ve uçaklara ilişkin anlaşmasına dair açıklamada bulundu.
Açıklamada, "Özbekistan'daki Afganistan'a ait uçak ve helikopterlerin akıbetiyle ilgili herhangi bir anlaşma kabul edilemez. ABD'nin Afgan varlıklarına el koyma ya da bağışlama hakkı yoktur. " ifadeleri yer aldı.
Özbekistan hükümetine ABD ile bu konuda herhangi bir anlaşma yapmadan kaçınması çağrısı yapılan açıklamada, helikopter ve uçakların Afganistan'a dönüşüyle ilgili Afgan yönetimiyle işbirliği yapılması istendi.
ABD ile Özbekistan anlaşmıştı
ABD'nin Taşkent Büyükelçisi Jonathan Henick, Özbekçe yayımlanan Kun haber sitesine dün yaptığı açıklamada, 2021'de Afgan pilotlarca ülkeden Özbekistan'a kaçırılan Afgan ordusuna ait savaş uçakları ve askeri helikopterlerin durumu konusunda Özbek tarafıyla anlaşmaya vardığını belirtmişti.
Söz konusu uçak ve helikopterlerin Özbekistan'da kalıp kalmayacağına ilişkin soru üzerine konuşan Henich, "Askeri araçlar Özbekistan'da kalacaktır. Bu, çoktan resmiyet kazandı." demişti.
Henich, Özbek ve ABD tarafının bununla ilgili ortak çalışmalara devam ettiğini belirterek "Bu araçlar hiçbir zaman Afganlara ait olmadı; Amerikalılara aitti. Afgan ordusu bunu kullandı ama biz her zaman sahibiydik." diye konuşmuştu.
Ağustos 2021'de Afganistan'da meydana gelen yönetim değişikliği sonrası cumhuriyet dönemindeki Afgan ordusuna ait çok sayıda savaş uçağı ve askeri helikopter, Afgan askerleri tarafından Özbekistan ve Tacikistan'a kaçırılmıştı.
Özbekistan Cumhuriyet Savcılığı da 14-15 Ağustos 2021'de Afganistan silahlı kuvvetlerine ait 22 askeri uçak ve 24 helikopterin Özbek hava sahasını ihlal ederek ülkeye giriş yaptığını duyurmuştu.
Afganistan geçici hükümeti, bu hava araçlarının kendilerine iade edilmesini talep ederken Özbek yetkililer, askeri araçların durumu konusunda ABD tarafıyla görüşmelerin devam ettiğini bildirmişti.