86 yıllık bir hasretin ardından 2020’de yeniden ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, yüzlerce yıllık yorgunluğunu giderecek restorasyon çalışmaları sırasında ibadete açık tutulacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı restorasyon çalışmaları kapsamında minareler dâhil deprem güvenliği belirlenerek gerekli güçlendirme çalışmaları yapılacak. İlk aşamada caminin dış cephelerinde kurul onaylı restorasyon projeleri doğrultusunda beton harç temizliği ve tüm beton harçlar temizlendikten sonra bu cephelerde yeniden üç boyutlu tarama ile belgeleme yapılacak. Minarelerin etrafına güvenli çelik platform üzeri iş iskelesi kurulduktan sonra Kurul onaylı yenileme projeleri doğrultusunda statik ve deprem performans analizleri neticesine göre uygulamaya başlanacak.
Etap etap yapılacak
İhtişamlı yapının dışı ve çevresinde başlatılan restorasyon çalışmaları sürerken ikinci etabını oluşturan içindeki faaliyetler kamuoyunda “İbadete kapanacak mı?” endişelerine neden olmuştu. Vakıflar Genel Müdürlüğü restorasyon boyunca Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin hem ibadete hem de ziyarete açık olacağını açıkladı: “Yapının görkemi ve büyüklüğü göz önüne alındığında etap etap yapılacak. İkinci etap yenileme çalışmasında da Ayasofya-i Kebir Camii ibadete ve ziyarete açık olacak.”
Hiçbir zaman kapatılmamalı
Sivil toplum örgütlerinden de karara destek geldi. Diyanet-Sen Genel Başkanı Ali Yıldız, “Bu kadar değerli ve bir o kadar da eski olan bu yapının restorasyonu konusunda bilim kurulu oluşturulmuş ve bu bilim kurulu aşama aşama restorasyon yapılmasına ve restorasyonun olmadığı yerlerin de ibadete açık olabileceği yönünde görüş bildirmiştir. Gönlümüz tabii ki yıllardır ibadete kapalı olan Ayasofya-i Kebir Camimizin hiçbir zaman ibadete kapatılmaması” dedi.
Bugüne kadar neler yapıldı?
Ayasofya’nın restorasyonunu yürüten Bilim Kurulu’nun şu ana kadar yaptığı çalışmalar şöyle:
* II. Mehmet Türbesi: Çatıda kurşun örtü değişti, dış cephede kimyasal temizlik yapıldı. Türbe yapısı genelinde bulunan mermer saçak kornişleri ile sütun başlıklarında bulunan tahrip olmuş ve eksilmiş kısımların tümlemesi yapıldı. Aleme altın varak yapıldı.
* II. Selim Türbesi: Kurşun örtü kaldırılıp, yenileniyor. Kubbe dışlık imalatı yenilendi. Aleme altın varak yapıldı.
* Muvakkithanede: İç cephe, kapı ve pencere raspaları ve kimyasal temizlik yapıldı, muhdes (sonradan yapılan) malzemeler söküldü, kurşun çatı örtüsü yenileniyor. Mikro ve hidrolik kireç enjeksiyonu yapıldı.
* Sıbyan Mektebi: Raspa ve derz açma işlemleri yapıldı. Muhdes (sonradan yapılan) ekler kaldırıldı, tahrip olmuş ve sonradan müdahale görmüş kısımların onarımları yapılıyor.
