Suriye'de 2011'de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerini Beşşar Esed rejiminin şiddetle bastırmak istemesiyle patlak veren iç savaşta, rejimin en büyük destekçisi Rusya'yla birlikte İran olmuştu.
İran, iç savaş boyunca Suriye'ye örgütlediği milis gruplarını sevk edip muhaliflere karşı savaştırmak dahil pek çok imkanı seferber etmişti.
İran'daki Reformistler ise, ülkede ekonomik sorunlara karşın imkanların Suriye'deki milis güçler ve diğer araçlar için kullanılmasına karşı çıkıyordu.
Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin düşmesi, İran'daki Reformistlerin benzer eleştirilerini yeniden gündeme taşıdı.
"İran istihbaratından eleştirmeyin uyarısı"
Reformist siyasetçi Mahmud Sadıki, 9 Aralık'ta Telegram hesabından yaptığı paylaşımında, İran istihbarat birimleri tarafından Suriye'deki gelişmelerle ilgili İran rejimini eleştirmemesi konusunda uyarıldığını paylaştı.
Sadıki, ülke lideri Ayetullah Ali Hamaney'e hitaben yazdığı mektubunda, "İran İstihbarat Bakanlığı, ben ve bazı siyasi aktivistlerle iletişime geçti ve bizi, devrilmiş Suriye rejimi ile İran arasında benzerlik kurmamamız yönünde uyardı." ifadelerini kullandı.
Buna rağmen Sadıki sosyal medya hesabı "X" ten yaptığı paylaşımında İran yönetimine seslenerek, "Esed Hanedanının başına gelenlerden ders alın" paylaşımı yaptı.
İran, Suriye konusunda yanlış analiz yaptı
Öte yandan reformist siyasetçi Abbas Abdi, İtimad Gazetesi'nde "Bilişsel Başarısızlık" adlı makalesinde Tahran yönetimini Suriye meselesinde yanlış analiz yapmakla suçladı.
İran'da politika yapıcıların Suriye konusunda, askeri açıdan yenilmeden önce bilgi ve analiz yönünden büyük bir darbe aldıklarını belirten Abdi, Suriye'deki büyük ölçekteki bir yenilgiyi öngöremeyenlerin sağlıklı analizler yapabilme yeteneğine sahip olamayacaklarının altını çizdi.
Abdi, "Başkaları neden onların irrasyonel analizlerini ve boş vaatlerini kabul etsin ki? Daha Esad'ın kaçışından on dakika önce 'Kazandık' diye yazıyorlardı." değerlendirmesinde bulundu.
Bölge gerçeklerini doğru değerlendirememenin zamanla İran'ın propaganda ve stratejik politikalarını boşa çıkardığını dile getiren Abdi, "Esed meselesi sona ermiş olabilir ancak şu anki meselemiz, gerçeklere yönelik resmi bakış açısında mevcut olan bu aşırı bilgi ve analiz zayıflığıdır. Bu zayıflık, ekonomik, askeri ve siyasi yetersizliklerden daha tehlikelidir." şeklinde kaydetti.
İranlı siyaset bilimci Prof. Dr. Sadık Zibakelam da Muhafazakarlara yakınlığıyla bilinen Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani'nin Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Colani'ye yönelik ağır sözlerini eleştirdi.
Sosyal medya hesabı "X" ten yaptığı paylaşımında Zibakelam, Esad karşıtlarının hapsedildiği Suriye hapishanelerinin görüntüleri ve bu mahkumların çoğunun gün ışığını dahi görememesine dikkati çekerken, Hamas'ın yeni yönetimi tebrik ettiğini hatırlattı.
