Irak’ta hükümeti kurma müzakerelerine katılan kaynaklar, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin Şii grupların Irak’taki ana güvenlik teşkilatlarının liderliğini devralma konusundaki ısrarları nedeniyle hükümeti kurmada zorluk yaşadığını aktarıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, hükümetin kurulmasının ardından Genelkurmay Başkanlığı’nı yeniden yapılandırmak için eski Başbakan Nuri el-Maliki liderliğindeki paralel müzakerelere dikkati çekti.
(Şii) Koordinasyon Çerçevesi, geçen cumartesi akşamı yaptığı bir basın açıklamasında Sudani ile ‘güçlü ve yetenekli bir hükümet oluşturacak mekanizmalara ve kurallara göre bakanlar kabinesini seçmek için iş birliği yollarını ele aldığını belirtti.
Aynı şekilde Sudani, siyasi bloklarla yaptığı müzakerelerin aksayacağı, güven oyu oturumu için ilan edilen zamanlamalara uyulmayacağı ve parlamentoya bir güvenlik kararıyla gidileceği korkusuyla, Şii partilerin iç güvenlikten sorumlu bakanlıkları devralmak için benzeri görülmemiş bir ısrarıyla karşı karşıya.
Ancak Başbakan, 23 Ekim’de gazetecilere yaptığı açıklamada “Bir grup danışmandan oluşan özel bir komite, bakanlık pozisyonları için siyasi blokların adaylarıyla görüşmeler yapıyor” dedi.
Listedeki adayların ilanı, bu komitenin çalışmaları tamamlandıktan sonra yapılacak.
Kaynaklara göre Irak Hizbullahı’nın siyasi ayağı olan Hukuk Hareketi, istihbarat birimleri için Kays Hazali liderliğindeki Asaibu’l Ehli’l-Hak Hareketi ile rekabet ediyor.
Aynı şekilde İmam Ali Tugayları, şu anki başkanı Faleh el-Fayyad’ın İçişleri Bakanlığı görevini devralmak için müzakere ettiği Haşdi Şabi heyeti başkanlığına ulaşmaya çalışıyor.
Kaynaklar, İçişleri Bakanlığı pozisyonunun Fayyad ile Koordinasyon Çerçevesi’nin iki lideri arasında bir rekabete tanık olduğunu belirtirken, Sudani ise Koordinasyon Çerçevesi’nin kendisine verdiği seçim özgürlüğü ilkesiyle çelişen partizan arzularla karşı karşıya kaldı.
Bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “Şii gruplar, Sudani’ye ülkenin güvenlik kurumlarının başkanlığını devralması karşılığında hükümetteki paylarından vazgeçmesini teklif etti. Bu, Koordinasyon Çerçevesi’nin bir parçası olarak endişe uyandıran bir yol” dedi.
İslami Davet Partisi’ne yakın bir siyasi danışmana göre, grupların hırslarının yanı sıra eski Başbakan Nuri el-Maliki, yeni hükümetin ‘Ekim 2019’da yaşananlar gibi herhangi bir protesto veya gösteri girişimini engelleyici tam bir yasama oturumundan sağ çıkabilecek kadar güçlü’ olduğunu dile getirdi.
Kaynak, Maliki’nin üst düzey askeri pozisyonların yeniden yapılandırılmasıyla ilgili olarak hükümeti kurmak için paralel müzakereler yürüttüğünü ve planının ordu tümenlerinin liderlerini değiştirmeyi ve bu pozisyonları kendisine sadık subaylara vermeyi içerdiğini dile getirdi.
Bu durum, ‘istihbarat birimlerini grupların siyasi bağlılıklarından şüphelendikleri unsurlar ve subaylardan arındırma’ girişimleriyle bağlantılı olarak gerçekleşiyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Koordinasyon Çerçevesi üyeleri, “Şiiler, Sudani’nin kısa vadede onlardan biri olacağından korkarken, Maliki ise şimdiden müttefik güçler çemberi içinde rakipler yaratmaya başladı” dedi.
Maliki ve Sudani arasındaki ilişkinin doğasına dair çelişkili siyasi görüşler var. Sudani’ye yakın kesim, onun bireysel davranışlara karşı çıktığını ve beklenen hükümeti başarılı kılmaya çalıştığını söyledi. Ancak diğer taraf ise Başbakanın, iktidardaki etkisini yeniden kazanmakta hırslı olan ‘eski başbakanın gücü’ ile boy ölçüşemeyeceğine inanıyor.
Eski Milletvekili İzzet eş-Şabandar, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, hükümet kurma müzakerelerinin 10 gündür durgun olduğunu açıkladı. Devlet İdaresi Koalisyonu ise Koordinasyon Çerçevesi’nin tekrar başa döneceği için Başbakan Muhammed es-Sudani’nin görevden istifa etmesi konusunda uyardı.
