Donald Trump'ın ABD'nin yeni dönem başkanı olarak siyaset sahnesine geri dönmesinin Irak'ı siyasi ve ekonomik açıdan ne ölçüde etkileyeceği tartışılıyor.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, ABD'nin 47. Başkanı seçilen Trump ile telefonda görüşerek, ekonomi, finans, enerji ve teknoloji alanlarında yakın işbirliği yoluyla iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı ilerletme ve ikili ilişkileri güvenlik boyutunun ötesine geçecek şekilde güçlendirme arzusunu dile getirmişti.
Başbakan Sudani'nin, Trump'ın seçim kampanyası sırasında bölgedeki savaşları sona erdirme taahhüdünü de içeren söz ve vaatlerinden bahsettiği ve bunun için iki tarafın birlikte koordineli hareket etme konusunda fikir mutabakatına vardığı açıklanmıştı.
Trump da Sudani ile olumlu çalışma ve yakın gelecekte Irak ile Amerika Birleşik Devletleri arasında gelişen ilişkileri görüşmek ve bu ortak dosyalar üzerinde çalışmak üzere bir araya gelme arzusunu ifade etmişti.
Ancak Trump döneminde Bağdat ve Washington arasındaki stratejik güvenlik anlaşmasının akıbeti, ABD'nin Irak'taki varlığı ve Irak'tan çekilip çekilmeyeceği soruları da gündemde.
AA muhabirine konuşan Iraklı gazeteci Muhammed el-Ferid, ABD'nin Trump döneminde Irak dış politikasının değişmeyeceği kanaatini dile getirerek, "ABD dış politikasının Trump'ın yeni döneminde değişmesi bekleniyor ancak geçmişteki tecrübelerden de hareketle Irak'ın özellikle piyasasına müdahale etmesi ve doların yükselmesi, ayrıca egemenliğine saldırılması gibi konular göz önüne alındığında bu politikanın değişmeyeceği kanaatindeyim." değerlendirmesinde bulundu.
ABD başkanlığındaki koalisyon güçlerinin Irak'tan tamamen çekilmesinin de zor olduğunu ifade eden Ferid, şunları kaydetti:
"Donald Trump'ın Irak siyasetine müdahalesinden dolayı geçmişteki politikaları Irak halkı tarafından kabul edilmiyordu. Trump, vaktiyle Ayn el-Esed Üssü'nü hükümetin bilgisi olmadan ziyaret etmişti. ABD'nin Irak'a yönelik politika ve vizyonu değişmez."
Ferid, Irak'ta bir mahkeme tarafından Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi Mühendis'in ABD saldırısında öldürülmesinden dolayı yaklaşık 4 yıl önce Trump hakkında yakalama kararı çıkarıldığını da hatırlatarak Trump hakkındaki tutuklama kararının yürürlüğe girmesi meselesinin yargıya ait olduğunu söyledi.
"ABD'nin Irak'tan çekileceğini düşünmüyorum"
Iraklı aktivist Hedil el-Cenabi de ABD'nin Trump döneminde Irak'tan çekilmesinin söz konusu olmayacağını söyleyerek, "Biz zaten Amerika'nın elinde kalmış durumdayız. Trump, geçmişte ABD'yi yönetenlerden daha iyi olabilir ancak 2003'ten beri ABD'nin Irak'a hiçbir faydası olmadı. Durum her alanda daha kötüye gitti. ABD'nin Irak'tan çekileceğini düşünmüyorum." şeklinde konuştu.
Koalisyon güçlerinin Irak'tan çekilmesi mümkün mü?
Irak Meclisi Güvenlik ve Savunma Komisyonu Üyesi Yasir Vitvit de ABD'nin Trump döneminde Irak'a yönelik politikasının henüz netlik kazanmadığını ifade ederek, "İktidara gelen her yeni Amerikan Başkanı, kendi yönetimini ve ekibini getiriyor. Ancak Trump'ın henüz iktidarı devralmadığı ve bu sürenin önümüzdeki ocak ayına kadar uzayabileceği göz önünde bulundurulduğunda politikasında henüz netlik söz konusu değil." dedi.
Irak ve ABD arasındaki güvenlik anlaşması ve koalisyon güçlerinin akıbetinin ne olacağı sorusuna ise Vitvit, şu yanıtı verdi:
"Şimdiye kadar Trump'ın uluslararası koalisyon güçlerinin geri çekilmesi anlaşmasını sürdürüp sürdürmeyeceğini bilmiyoruz. Ancak güvenlik anlaşmasını iptal etmek de çok zor olmayabilir. Bu yöndeki veriler bilinmiyor, karar yeni Amerikan yönetimine kalmış ve her şey mümkün."
Vitvit, Irak'taki Şii milis güçlerinin Trump ABD'sinin olası saldırı gibi ani tepkilerini de hesaba kattıklarını ifade etti.
Yeni dönemde Trump'ın Iraklı Şii milis yapıları hedef alabileceğini savunan Iraklı siyaset uzmanı Ahmed Yasiri de "Trump, sürprizleri seven ve seçici bir lider karakterine sahip. Belli bir konu veya taraf (Haşdi Şabi gibi) seçerek önceden haber vermeden saldırabilir. İran da bu konuyu gayet iyi biliyor ve bu nedenle Trump'ın yönetime geçmesini istemiyordu." değerlendirmesinde bulundu.
İmara aşireti liderlerinden Ali el-İmara da Trump'ın yeniden ABD Başkanı seçilmesiyle Irak ve bölgeyi şiddet sarmalının beklediğini savunarak, "Trump'ın 'savaşları sona erdirme' açıklaması gerçekçi değil. ABD, kendi çıkarı için çalışıyor. Trump, Irak ve bölge ülkelerinin parasını da elinden alacak. Savaş bölgeleri genişlemeyecek ancak bölgede ekonomik savaş çıkarılacak." ifadelerini kullandı.
"Irak'ta değişim olabileceğini düşünüyorum"
"ABD'nin dünya ve bölgeye yönelik politikası çıkar temellidir." diyen akademisyen Halil Hafaci de ABD Başkanlarının, ülkelerinin ekonomik çıkarını her şeyin üstünde gördüğünü dile getirdi.
Hafaci, "ABD'nin politikaları sabittir ve çizilmiştir. Trump'ın Irak'a yardım etmesini de temenni ediyoruz. Irak'ta da değişim olabileceğini ve durumun olumlu yönde ilerleyeceğini düşünüyorum." dedi.
Iraklı vatandaş Hatem Nayif ise Trump'ın bölgedeki savaşları son erdireceğini söylediğini hatırlatarak, Irak hükümetinin Trump yönetimiyle ABD'nin savaş değil, barış ve istikrar politikası geliştirmesi yönünde anlaşması gerektiğini söyledi.
"Savaşlar, bizden çok şey aldı, yordu ve ülkelerimizi geri bıraktı." diyen Nayif, Trump'ın Irak'a yönelik ekonomik saldırı politikasından da uzak durması temennisini dile getirdi.
