Moskova’nın birkaç gün önce Suriye’deki havaalanlarına bağlanacak Rusya’daki havaalanları listesini genişletme niyetini duyurması, bu adımın Batı ülkelerinin Rusya'ya uyguladıkları ablukanın yansımaları çerçevesindeki etkilerine ilişkin soruları ve Moskova ile Washington arasında Suriye topraklarında kötüleşen durumun yanı sıra bu konudaki en belirgin sorun olan İsrail’in başta pistlerinin bir kısmını tahrip etmesinden sonra haftalarca hizmet dışı kalan Şam Havalimanı olmak üzere Suriye'deki havaalanlarını hedef almayı sürdürmesiyle ilgili beklentileri gündeme getirdi.

Rus kaynaklar, Temmuz ayı ortalarında Dağıstan ile Suriye arasında bir hava taşımacılığı hattı açılmasının beklendiğini söylediler. Rusya'nın Suriye Ticaret Temsilciliği’nden yapılan açıklamada, Rusya ile Suriye arasındaki ekonomik, askeri, siyasi ve kültürel alanlarda kapsamlı ilişkilerin geliştirilmesi ihtiyacından ötürü iki ülke arasındaki hava hatlarının artırılmasının kararlaştırıldığı belirtildi. Rusya ile Suriye arasındaki ticaret hacmi, 2021 yılında 2020 yılına kıyasla 3 ila 5 kat arttığı biliniyor.

Rusya’nın resmi haber ajansı Sputnik, Rusya merkezli havayolu şirketi Kosmos tarafından Yakovlev Yak-42 model uçağıyla haftada bir ila iki uçuşun yer aldığı bir başlangıç ​​programına göre uçuşların gerçekleştirileceğini bildirdi. Rusya'nın Suriye Ticaret Temsilcisi Georgi Asatrian, yeni hava hattının iki ülke arasında yeni turizm programları başlatılmasına ve Suriye’ye dini ziyaretlerin yapılmasına katkıda bulunacağını söyledi. Asatrian, planlar arasında Rusya’dan Suriye’ye doğrudan uçuşlar gerçekleştirilecek havaalanlarının listesini genişletmeye yönelik takvimlerin olduğunu da söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Rus kaynaklar, Avrupa’nın ve tüm dünya ülkelerinin büyük bir bölümünün hava sahalarını Rusya’ya kapatmaları ve bunun ticari faaliyetleri üzerindeki etkilerinin yanı sıra dış turizm sektörünü de felç etmesinin ardından Rusya'nın, halen devam eden uygun alternatifler arayışı çerçevesinde, Suriye ile Rusya’nın çeşitli bölgeleri arasındaki ticari faaliyetleri ve iş insanlarının hareketliliğini artırmayı şu an için önceliği olarak gördüğünü belirttiler.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, bu çerçevede Rusların güvenle gidebileceği Avrupa, Ortadoğu ve Asya’daki dost ülkelerin yer aldığı bir liste yayınlamıştı.

Ancak Suriye’nin adının bu listede yer almaması, yaklaşık iki hafta önce açıklanan ‘Rusya ve Suriye için karşılıklı turizm programları başlatmak için geniş çaplı bir plan’ ile ilgili spekülasyonlara yol açtı. Suriye'nin Moskova Büyükelçisi Riyad Haddad geçtiğimiz ay, Rusya ve Suriye’nin iki ülke arasındaki turizm faaliyetlerinin ikili ekonomik işbirliği çerçevesinde düzenlenmesi konusunda aktif olarak çalıştığını söyleyerek söz konusu plana işaret etmişti.

Düşman ülkeler listesinde yer alan Batı ülkelerine işaret eden Büyükelçi Haddad, “Suriye halkı, Rus dostlarını kollarını açarak karşılamaya hazır. Çünkü iki ülke arasındaki mükemmel ilişkiler yalnızca siyasi ilişkilerle sınırlı değil” ifadelerini kullandı.

Rusya ile Suriye havaalanları arasında özellikle Moskova üzerinden değil, Rusya’nın çeşitli bölgelerinden yeni hatlar açılması ve doğrudan uçuşların gerçekleştirilmesinin turistik ve ticari uçuşların yeniden canlandırılmasında önemli bir rol oynadığına şüphe yok. Buna Rusya için önemli bir turizm ve ticaret ortağı olan Türkiye örnek gösterilebilir.

Daha önce Rusya’nın Amman ve Ürdün'deki turizm ofislerinde çalışan ve şu an Suriye’deki şirketlerden biriyle çalışan Ortadoğu turizm uzmanı George Leontiev, Rusya’nın bu konudaki iddialı planları ile ilgili değerlendirmesinde, uzman görüşlerinin bu eğilimi güçlendirdiğini söyledi.  Leontiev, Suriye’ye turist akışının olduğunu, salgın sırasında yaklaşık bir yıl 4 ay süren bir kesintiye rağmen bu akışın birkaç yıldır kademeli olarak toparlandığını ve şimdi Batı Avrupa ve komşu ülkelerden Suriye'ye yoğun bir turist akışı olduğunu söyledi.

Turizm alanında veriler sağlayan Rusya merkezli internet sayfalarının verileri, bu planlar için hazır altyapıların olduğuna ve Suriye’nin resmi havayolları şirketi ile Suriye merkezli özel havayolu şirketi Cham Wings tarafından Rusya'ya halihazırda uçuşlar gerçekleştirildiğini gösteriyor. Aynı zamanda Beyrut üzerinden uçuşlara da yoğun talep var. Rusya’nın çeşitli bölgeleriyle yeni uçuş hatlarının açılmasının bu planları daha da güçlendireceği anlamına geliyor.

Rus turizm uzmanları, hayatın normale döndüğü Palmira antik kenti, ülkenin en büyük ikinci şehri Halep, Şövalyeler Kalesi, ünlü Hristiyan manastırları ve ülkenin güneyindeki Busra antik kenti de dahil olmak üzere Suriye'deki başlıca turistik yerlerin tümünün artık turistlere açık olduğunu söylediler.

Bunun yanında ülkedeki güvenlik düzeyinin de 2019 yılına kıyasla önemli ölçüde arttığı, kısıtlamaların ve barikat sayısının önemli ölçüde azaldığı vurgulanıyor. Daha da önemlisi, turizm reklamcılığı, çatışmaların yakıp yıktığı ve Rusya'nın kurtardığı ülkeyi ziyaret etmek isteyen maceracıları cezp etmek için bu durumu pazarlama unsuru olarak kullanmayı da ihmal etmiyor.

Ancak gelişmelerin karşı karşıya olduğu bazı ciddi sorunlar var. ‘Düşman batı ülkelerine’ alternatif olarak 'dost bir ülkelerle' turizm fikrine odaklanan reklamcılık şirketlerinin, ülkede bağımsız turizmin yasak olduğunu görmezden gelmeleri mümkün değil. Turist kafileleri, eğitimli rehberler eşlik etmeden ve güvenlik desteği sağlanmadan şehirlerarası seyahat edemezler.

Bu yüzden uzmanlar, şimdilik devlet onaylı yerel şirketlerden destek alınması gerektiğini söylüyorlar. Rusya merkezli turizm dergilerinin tahminlerine göre şu an Suriye'de bu alanda faaliyet gösteren yaklaşık sekiz firma bulunuyor.

Bununla birlikte Suriye'de, özellikle Rusça konuşan rehberlerin sayısında ciddi bir eksiklik söz konusu.

Ayrıca Rusya’nın savaş nedeniyle otelleri ağır hasar gören Suriye'de bir otel ve hizmet üssü geliştirmek gibi zorlu bir görevi de var.

Suriye’nin lüks ve kaliteli otelleri olduğunu, hepsinin yoğun talep gördüğünü ve halk turizmini karşılayamayacaklarını söyleyen bir uzman,  geriye kalan otellerin çoğunun ise kalite ve düzey bakımından Rus turistleri memnun edemeyeceklerini belirtti.  Bu yetersizliğin sadece hizmet kalitesiyle ilgili olmadığını ifade eden uzman, buna 24 saat kesintisiz Suriye’nin her yerinde olmamasını ve bazı yerlerde halen elektriklerin uzun saatler boyu kesilmesini örnek gösterdi.

Rus uzmanların bahsettiği tüm sorunların sadece güvenlik durumuyla sınırlı olması ve pek çok kişinin havaalanları da dahil olmak üzere bombalanan altyapıdan bahsetmemesi ise ilgi çekici. Bunun yerine turizm alanındaki başlıca yatırımlara işaret ediliyor. Rusya hükümetinin ya da iş dünyasının doğrudan ya da dolaylı olarak katkıda bulunduğu büyük projelere odaklanıldı. Son olarak, Rusya merkezli uluslararası şirket Sinara, Suriye'nin kuzeybatısındaki Lazkiye kentinin kıyısındaki Gulcemal bölgesinde bir turizm kompleksi inşa etmeye yönelik yatırım sözleşmesi imzaladığı açıkladı.

Sözleşmeye göre turistik öneme sahip bölgeye devasa bir tatil köyü inşası için 5 milyar Suriye lirası (yaklaşık 28 milyon dolar) değerinde yatırım yapılacak. Rusya'nın turizm sektöründeki bu yatırım akımının ilki olan tatil köyünün 350 oda ve çok sayıda dağ evinin yanı sıra yaz ve kış aylarında Lazkiye'de turizmin canlı kalmasına katkı sağlayacak açık ve kapalı yüzme havuzları, restoranlar ve turistik aktivite alanlarının yer alması bekleniyor. Bununla birlikte sözleşmede tatil köyü yönetiminin bu alanda uzman bir Rus şirketinde olması şart koşuldu.

Sinara Şirketi, Suriye'de faaliyetlerine başlamasıyla birlikte, Suriye'yi Rus turistlerin seçebilecekleri ana destinasyonlar listesine koyacak yeni bir çalışma başlatmayı hedeflediğini duyurdu.

Kaynak: Şarku'l Avsat